آیا کافئین می تواند جای خواب کافی را بگیرد؟ - سهندبلاگ

کافئین و عملکرد آن در بدن ما

اگر کمبود خواب داشته باشید کافئین می تواند شما را به حدی هشیار نگه دارد تا کاری که در دست دارید را به خوبی به انتها برسانید. در مطالعه ای که بر روی میزان یادگیری، حافظه و شناخت شرکت نمایندگان انجام شد از گروهی که شب را نخوابیده بودند خواسته شد تا یکسری کارهای وابسته به زمان و مکان را انجام دهند. محققان مشاهده کردند مصرف کافئین در یک گروه باعث ایجاد تمرکز بیشتر شده بود.

محققان معتقدند کافئین می تواند در برخی از موارد نقش مثبت داشته باشد. کیمبرلی فن، دانشیار گروه روان شناسی در دانشگاه ایالتی میشیگان، در یک بیانیه مطبوعاتی گفته است: ما دریافته ایم که کمبود خواب به هر حالتی، می تواند فرایند انجام کارها را مختل کند و کافئین به افراد یاری می نماید که از ایجاد این اختلال جلوگیری نموده و کارها را به روال عادی انجام دهند. البته مصرف کافئین در شرکت نمایندگان تحقیقات تأثیر کمی داشته است.

کافئین ممکن است به ما یاری کند تا بیدار بمانیم و بر روی کاری که انجام می دهیم تمرکز کنیم. اما نمی تواند جلوی بروز خطا را بگیرد. این موضوع وقتی حساسیت کار بالا می رود، خطرآفرین تر است. مثلا پزشکان جراح که باید تمام شب را بیدار بمانند نمی توانند فقط به علت مصرف کافئین مطمئن باشند که خطایی در زمان جراحی پیش نمی آید.

فن می گوید: با توجه به تأثیر کافئین بر بدن بهتر است در زمانی که با کمبود خواب روبرو هستیم و کافئین مصرف نموده ایم کارهای مهمی مثل رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین را انجام ندهیم. چون در این صورت نمی توانیم متوجه خطاهایمان شده و با احتیاط عمل کنیم. یک قانون کلی در این زمینه وجود دارد که می گوید در زمان خواب آلودگی به سراغ کارهای مهم و حساس نروید.

تأثیر مصرف کافئین بر خواب

در مطالعه ای به گروهی از افرادی که یک شب را بیدار مانده بودند دارونما و به عده ای دیگر 200 میلی گرم کافئین داده شد. این میزان از کافئین چیزی برابر دو فنجان قهوه است. نتایج به دست آمده معین کرد که کمبود خواب توجه هوشیار را از بین می برد و فرد توانایی انجام کارهایی که احتیاج به توجه دارند را از دست می دهد. این موضوع نشان دهنده ضرورت خواب کافی برای کارگران و افرادی است که به انجام کارهای حساس مشغولند.

دکتر آنتونی پوپولو، افسر ارشد پزشکی شرکت پزشکی از راه دور RexMD، می گوید: کافئین می تواند به شما یاری کند تا کسالت و رخوت بعدازظهر را از بین ببرید اما هیچ وقت نمی توان آن را جایگزین خواب شبانه کرد. اهمیت خواب کافی برای افرادی که در محیط های شلوغ یا به مدت طولانی مشغول به خواب هستند بیشتر است. مثلا برای پزشکان و رانندگان کامیون لازم است که به میزان کافی استراحت نمایند تا در زمان انجام وظیفه کاملا هوشیار باشند..

پاول سرا، بنیانگذار مؤسسه sleepline، می گوید: هرچه کافئین جلوی ترشح آدنوزین را بگیرد انتقال دهنده عصبی ای که مسؤول ایجاد احساس خستگی است کوشش بیشتری برای بروز این احساس می نماید. او شرح داد که در طول خواب عمیق، بافت های بدن ترمیم می شوند و مغز اطلاعات خود را دسته بندی و بایگانی می نماید. وقتی در مرحله REM خواب قرار دارید ارتباط های عصبی خاصی ایجاد می گردد که می تواند خاطرات شما را تثبیت کند. قهوه یا نوشیدنی های انرژی زا هیچ وقت نمی توانند جایگزین مناسبی برای خواب باشند چون با مصرف آن ها هیچ کدام از اتفاقاتی که در طول خواب برای بدن پیش می آید، اتفاق نمی افتد.

بیداری با کافئین به معنای هوشیاری نیست

محققان می گویند کافئین موجود در قهوه می تواند اثر الکل را در بدن از بین ببرد اما این به معنای هوشیاری کامل نیست. کافئین فقط می تواند علائم خواب آلودگی را پنهان کند اما فقط استراحت کامل است که می تواند مغز را آرام نموده و خستگی را از بین ببرد. قهوه جایگزین ضعیفی برای خواب است و مصرف بیش از حد آن، یعنی 400 میلی گرم در روز یا بیشتر، می تواند خواب را مختل کند. مصرف قهوه برای آغاز روز و از بین بردن کرختی پس از خواب مناسب است اما اگر بیش از میزان مصرف گردد زمان خواب را کم نموده و شما را با اختلالات خواب درگیر می نماید.

گاهی مشاهده شده است که مصرف کافئین منجر به خستگی و خواب آلودگی می گردد. علت این اتفاق تجمع آدنوزین در مغز است. این ماده شیمیایی چرخه خواب-بیداری را کنترل می نماید و اختلال در ترشح آن منجر ایجاد یک چرخه ناقص خواب-بیداری می گردد. بهداشت خواب افرادی که به صورت مداوم کافئین مصرف می نمایند در معرض خطر است. کافئین کمبود خواب را در پی دارد و در نتیجه روز بعد را هم با احساس خواب آلودگی می گذرانید. بعلاوه مصرف مداوم نوشیدنی های کافئینی باعث مقاومت بدن در برابر اثر آن می گردد. در این حالت حتی اگر میزان مصرف را هم افزایش دهید دیگر نمی توانید خواب آلودگی تان را از بین ببرید.

فن می گوید: کافئین فوایدی هم برای بدن دارد. محرک سیستم عصبی مرکزی است و باعث افزایش هوشیاری و انرژی می گردد. این موضوع به آن معنا است که مصرف کافئین می تواند باعث بهبود انگیزه و عملکرد در برخی از فعالیت ها شده و زمان واکنش و پاسخگویی به محرک ها را کاهش دهد. شواهد نشان می دهد که مصرف کمی کافئین به کاهش اضطراب یاری می نماید اما اگر در دوزهای بالا مصرف گردد باعث افزایش اضطراب شده و حتی لرزش دست و بدن را در پی خواهد داشت.

کافئین شما را خلاق نمی نماید

قهوه تمرکز را بالا می برد اما باعث خلاقیت نمی گردد. در تحقیقی که بر روی 80 نفر شرکت نماینده انجام شد معین شد که مصرف کافئین بر تفکر همگرا (مهارت حل مسأله) تأثیر می گذارد اما تفکر واگرا (مهارت خلق ایده) را تحت تأثیر خود قرار نمی دهد. بعلاوه کافئین بر قدرت حافظه بی اثر است و فقط کمی احساس غم را از بین می برد.

در مصرف کافئین احتیاط کنید

بر اساس رابطه ای که بین تحریک و عملکرد وجود دارد کافئین، که یک تحریک نماینده قوی است، می تواند توانایی کار یا ورزش را در افراد تحریک کند و اثر خستگی را در انجام آن کار از بین ببرد. البته این اثر موقتی است و با افزایش میزان مصرف کافئین، این تحریک پذیری افزایش پیدا نمی نماید.

اثر کافئین در بدن هر فرد فرق دارد

میزان و نوع اثرگذاری کافئین در بدن هر فرد به ژنتیک او بستگی دارد. برخی از افراد متابولیزه سریع کافئین هستند و برخی دیگران خیلی کند این کار را انجام می دهند. به اعتقاد پزشکان عامل معین نماینده این اثر در ژن CYP1A2 نفهته است. مطالعاتی که بر روی این ژن اجرا شده نشان می دهد که کافئین اضافی در بدن افرادی که متابولیسم کند دارند می تواند کشنده باشد!

برای فهمیدن اثر کافئین بر بدنتان باید آن را بهتر بشناسید و به علائمی که پس از مصرف کافئین دارید توجه کنید. برخی از افراد با نوشیدن 6 فنجان قهوه در روز هم با هیچ مسئله ای روبرو نمی شوند اما عده ای دیگر فقط می توانند 1 فنجان قهوه بنوشند. تمام این ها بستگی به ژنتیک و متابولسیم بدنتان دارد و خودتان باید به آن واقف باشید.

اگر پس از نوشیدن قهوه در اندام هایتان احساس بی حسی می کنید، عصبی هستید یا شب نمی توانید بخوابید ممکن است به این علت باشد که کافئین ماده محرک مناسبی برای شما نیست. با این حال می توانید میزان کمی قهوه را در روز به اسم تقویت نماینده عملکرد بهره ببرید. در واقع هیچ مدرکی وجود ندارد که ثابت کند کافئین از بروز خلاقیت جلوگیری می نماید اما چیزی که می دانیم این است که نباید میزان زیادی از کافئین را به امید افزایش قدرت خلاقیت مصرف کنیم.

چه میزان کافئین مصرف کنیم؟

همان طور که گفتم کافئین در بدن هر فرد تأثیر متفاوتی دارد و نمی توانیم میزان معین و ثابتی را به اسم میزان مناسب کافئین معین کنیم. کافئین به غیر از قهوه در چای، نوشابه، شکلات، نوشیدنی های انرژی زا و داروها هم وجود دارد. بنابراین ممکن است بدون اینکه بدانیم روزانه میزان زیادی کافئین مصرف کنیم.

مصرف زیاد کافئین در بچه ها و بزرگسالان می تواند باعث ایجاد اضطراب، تپش قلب و خستگی گردد و حتی ممکن است پس از مصرف آن احساس بی حوصلگی کند. تجربه برخی از افراد نشان می دهد که کافئین اثر ادرارآور هم دارد که می تواند برای برخی ها آزار دهنده باشد.

البته کافئین در برخی از رژیم های غذایی مخصوص، مثلا رژیم های غذایی ورزشکاران حرفه ای و تیم های ورزشی، ماده پایه است و مصرف آن در روز لازم است. حتی تیم های بسکتبال معروف دنیا اعلام نموده اند که با تنظیم میزان قهوه مصرفی خود می توانند سطح انرژی خود را بالا نگه داشته و به راحتی به تمرین بپردازند.

آنتی اکسیدان های ناشناخته در قهوه

پزشکان معتقدند که ممکن است غیر از کافئین، سایر مواد موجود در قهوه بر بهبود عملکرد کلی بدن تأثیر داشته باشد. این احتمال وجود دارد که خواص آنتی اکسیدانی پلی فنول های موجود در قهوه بر این عملکرد تأثیر مثبت داشته باشد. قهوه سرشار از پلی فنول است. این ماده شیمیایی عملکرد ورزشی را افزایش داده و سطح گونه های اکسیژن فعال ناشی از ورزش و بهبود سنتز اکسید نیتریک در خون را هم بهبود می بخشد. البته هنوز هیچ کس از میزان واقعی اثرگذاری آنتی اکسیدان های قهوه خبر ندارد و تحقیقات در این مورد در حال اجرا است.

سخن آخر

در حالی که مطالعات گذشته ثابت نموده بود که قرص کافئین می تواند عملکرد افراد را در فعالیت های ورزشی بهبود ببخشد، تحقیقات نو نشان می دهد که کافئین محلول در قهوه و نوشیدن آن هم می تواند تأثیرات مثبت چشمگیری داشته باشد. بعلاوه تحقیقات اجرا شده درباره تأثیر مصرف کافئین بر خواب و هوشیاری افراد نشان داده است که مصرف آن فقط می تواند فرد را بیدار نگه دارد اما جبران شب را نمی نماید. کافئین هیچ تأثیری بر هوشیاری نداشته و جلوی بروز خطاها را نمی گیرد. این نکته را از قلم نیاندازید که کافئین موجود در قهوه و نوشابه های انرژی زا هیچ تأثیری بر میزان خلاقیت افراد ندارد.

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منبع: healthline

dorezamin.com: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه

pariha.com: پریها: مجله اخبار، سرگرمی، ورزش، فال، پزشکی، سینما، هنر، گردشگری