اصالت عودلاجان باید حفظ گردد - سهندبلاگ

بازسازی بازارچه عودلاجان در محله بازار نیز با این انگیزه شروع و مقرر شد که کاسبان مشاغل سنتی خود را به فروش صنایع دستی تغییر دهند. پیش بینی ها برای رونق کسب و کارهای جدید و استقبال گردشگران از این بازار درست از آب درنیامد. سرکشی و بازدید احمد محیط طباطبایی عضو شورای فنی اداره کل میراث فرهنگی از بازارچه عودلاجان، فرصتی را فراهم کرد که با او درباره دلایل شکست یا توفیق نسبی این طرح گفت وگو کنیم. طباطبایی تأکید می نماید که باید اصالت عودلاجان با کسب و کارهای متنوعی که در آن وجود داشته، حفظ گردد.

آقای محیط طباطبایی، چرا محله عودلاجان به لحاظ هویتی دارای اهمیت است و دلیل اینکه باید آن را احیا کرد چیست؟

عودلاجان محله ای بزرگ است که در آن محله های کوچک بسیاری وجود دارد. آنالیز گذشته عودلاجان نشان می دهد در دوره قاجاریه عودلاجان اهمیت خود را مانند دوره صفویه حفظ نموده بود؛ چرا که محله حول امامزاده یحیی(ع) و زیارتگاه های اطراف آن شکل گرفته بود. عودلاجان جهتی شمالی و جنوبی دارد که به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی اش در بازار تهران، تجار و بازرگانان بنام در آن تردد داشتند و از این رو، در طول 100 سال نخست پایتختی تهران جهت مهمی به شمار می رفت. از چنین منظری می توان عودلاجان را محدوده ای به شمار آورد که حفظ آن به عنوان بخشی از هویت گذشته تهران لازم است.

پس چرا عودلاجان به اندازه ای سقوط کرد که در مقطعی شاهد تبدیل شدن آن به ویرانه بودیم؟

در دوران مختلف و به دلایل گوناگون، اهمیت عودلاجان دستخوش پدیده های آسیب زای زیادی شد. از آن جمله می توان به مهاجرت ساکنان و بازاریان از محله اشاره نمود که ضربه سنگینی به هویت محله زد. این روند در 5 دهه اخیر با شتاب بیشتری همراه شد و شدت دریافت مهاجرت ها آسیب های جدی به عودلاجان وارد کرد. با مهاجرت کاسبان و ساکنان از عودلاجان کم کم دکان ها بسته شدند و این محدوده ارزشمند تاریخی و مالی در بازار تهران رو به زوال رفت.

از چه زمانی به این فکر افتادیم که عودلاجان را دوباره احیا کنیم؟ رویکرد در احیای بازارچه چه بود؟

در سال های گذشته، نگاه به احیای عودلاجان یکی از دغدغه های دوستداران میراث فرهنگی بود و برای تحقق احیای این بازارچه، کوشش شد موتور محرکی برای احیای آن ایجاد گردد. بر این باورم عودلاجان، محله ای است که بخش مهمی از جامعه شهری تهران را شامل می گردد و برای نجات آن باید از موتورمحرکی استفاده کرد تا بتوان این مجموعه را به جایگاهی که در گذشته داشته رساند. خوشبختانه با کوشش های اجرا شده، طرح احیای عودلاجان که بخشی از آن به بازار حضرتی می رسد، در دستور کار نهاده شد و با استفاده از اسناد و مدارکی که در کاخ گلستان به دست آمد، طرح احیا بر اساس همان وضعیتی که در گذشته وجود داشته، با مشارکت شهرداری، میراث فرهنگی و کاسبان از سال 1391 به این سو اجرا شد.

به نظر می رسد عودلاجانی که امروز شاهد آن هستیم، با وجود شباهت هایی که از نظر معماری و بعضی موارد دیگر با گذشته دارد، تفاوت های اساسی هم با گذشته داشته باشد. آیا این موضوع نمی تواند خود یک آسیب برای عودلاجان و احیای آن باشد؟

اینکه بگوییم در احیای بازارچه عودلاجان باید فقط بازارچه صنایع دستی با مشاغل خاصی در آن باشد، خیلی درست نیست. بلکه باید این کالبد زنده باشد. به این معنا که اگر در گذشته کسب و کارهای متنوعی در آن وجود داشته است باید همان نوع کسب و کارها به شکل مناسب و احیا شده در این مجموعه قرار بگیرند و نباید هیچ کسب و کار یا فعالیت بدلی در روند احیا در مجموعه ایجاد گردد. مهم ترین نگرانی و دغدغه ای که دارم این است که هویت اصلی در احیای بازارچه حفظ نگردد. تأکید دارم که باید از ایجاد هر فعالیتی که هویت مکان را دستخوش تردید می نماید، جلوگیری کرد تا اصالت مجموعه حفظ گردد.

یعنی هم اینک چنین اتفاقی در عودلاجان رخ نداده است؟

گمان می کنم بعضی کسب و کارهایی که در عودلاجان بوده، باید در آن ایجاد گردد و نباید این بازارچه را که اکنون به عنوان صنایع دستی و هنرهای سنتی می شناسند تنها محدود به این کسب و کارها کرد. حتی اقوامی که در عودلاجان کسب و کار داشتند باید دوباره به این مکان بازگردند تا بتوان گفت عودلاجان به معنای واقعی خود دوباره احیا شده است. هرچند اگر عودلاجان امروز را با 30 سال پیش مقایسه کنم، بی تردید رضایتی که امروز از عودلاجان دارم از گذشته بیشتر است.

• گمان می کنم بعضی کسب و کارهایی که در عودلاجان بوده، باید در آن ایجاد گردد و نباید این بازارچه را که اکنون به عنوان صنایع دستی و هنرهای سنتی می شناسند تنها محدود به این کسب و کارها کرد

dorezamin.com: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه

pariha.com: پریها: مجله اخبار، سرگرمی، ورزش، فال، پزشکی، سینما، هنر، گردشگری